DIŞ TİCARET

Ticaret, üretilen mal ve hizmetlerin belirli bir ücret karşılığı son kullanıcılara ulaştırılmasını sağlayan alım-satım faaliyetlerinin tümüdür. Ticaret genel olarak, iç ve dış ticaret olmak üzere ikiye ayrılır.

Dış Ticaret, malların ve sermayenin ulusal sınırların dışına akışıyla ilgilidir. Dış ticaret alım satım işlemlerinin teslimi açısından ithalat ve ihracat olmak üzere iki şekilde gerçekleşir. Ülke ekonomisinin kalkınmasında ihracat önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle ülkelerde ihracatın artırılması, ithalatın azaltılması önemli hedefler arasındadır. Ülkelerin bu hedeflere ulaşmak için aldıkları kararlar ve tedbirler dış dış ticaret politikasını oluşturur.

Dış ticaret politikası açısından bir devletin dış ticaretini etkileyebilecek unsurların başlıcaları yasaklar, gümrük resmi, ticaret antlaşmaları, primler, sübvansiyonlar ve idari korumacılık olarak sınıflandırılabilir. Bunlardan yasaklar, ithalat ve ihracat yasaklarıyla transit geçiş yasakları şeklinde bir ayırıma tabi tutulurken; gümrük resmi de aynı şekilde ithalat, ihracat ve transit ticarette uygulananlar olarak üçe ayrılmaktadır.

İthalat: Yabancı bir ülkeden mal ve hizmet alınması işlemine ithalat denir. Başka ülkelerde üretilmiş malların, ülkedeki alıcılar tarafından satın alınmasıdır. Dış alım da denilmektedir. İhracatın karşıtıdır ve onunla birlikte bir ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur. İthalat, özel ya da tüzel kişilerce kamu iktisadi kuruluşları ya da devlet tarafından doğrudan yapılabilir. İthalat çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

– Akreditifli ithalat: Alıcının, malın sevkinden önce bir banka aracılığıyla satıcının bulunduğu yerdeki bankası nezdinde malın sevk belgesinin teslimi karşılığında ödenmek üzere kredi açtırmasıdır.

– Mal karşılığı ithalat: Malın gümrüklenmesi işleminden sonra bedelini ödeyerek belgenin çekilmesi ile gerçekleşen ithalattır.

– Bedelsiz ithalat: Vergisi olmaksızın ülkeye sokulan mallardır. (özel eşyalar, hediyeler vb.)

– Belge karşılığı ithalat: Malın gelmiş olma şartı aranmaksızın ithalat yapılan ülkeden yola çıkarılmış olduğunu gösteren belgenin bedelini ödeyerek bankadan belge alınması ile gerçekleştirilen ithalattır.

– Kredili İthalat: Bedeli daha sonra ödenmek üzere yapılan vadeli ithalattır.

– Geçici Kabullü İthalat: İhraç etme amacıyla yapılan ithalattır.

– Ankonsinyasyon İthalat: Satışın yapılması ve belirli bir vade sonunda mal bedelinin transfer edilmesi şartıyla yapılan ithalattır.

İhracat: Kişi ve kuruluşlarca üretilen mal ve hizmetlerin yurtdışına satılmasına ihracat denir. Dışsatım. Bir malın yabancı ülkelere döviz karşılığı yapılan satışına ihracattır. Ürünün ihracata yönelik biçimde kaliteli ve uluslararası standartlara ve piyasa şartlarına uygun biçimde üretilmesinden, yurt dışında pazarlanması, reklam ve tanıtımının yapılması, dış satımının gerçekleştirilmesi, en uygun ambalaj ve nakliye biçiminin seçilmesi, ihracatçının ülkesindeki dış ticaret mevzuatını bilerek zamanında gerekli işlemleri tamamlaması ve ürünün istenilen yere zamanında teslimine kadar uzanan çeşitli aşamalardan geçerek gerçekleşir.

İhracatçı gerçek usulde vergi mükellefi olup bulunduğu ildeki Ticaret ve Sanayi Odalarına kayıtlı ve diğer kanunlara göre ihracat yapmasına bir engel bulunmayan gerçek veya tüzel kişi, tacirdir. İhracat yapan firma, ihracat yapacağı ülke için hazırlamış olduğu formu Odalardan temin ederek doldurur. Yurt dışına gidecek malzemenin faturasını da ekleyerek bir dilekçe ile ilgili Odaya başvurur ve gerekli incelemeden sonra belgeler tasdik edilir. İhracatçı Birliklerinin kapsamına giren malları ihraç edecek olan firmaların, Birliklere üye olmaları gerekmektedir. Birlik üyelik belgesine sahip olmadan bu malların ihracı yapılamaz.

İthalat

Yabancı bir ülkeden mal ve hizmet alınması işlemine ithalat denir. Başka ülkelerde üretilmiş malların, ülkedeki alıcılar tarafından satın alınmasıdır. Dış alım da denilmektedir. İhracatın karşıtıdır ve onunla birlikte bir ülkenin dış ticaret dengesini oluşturur. İthalat, özel ya da tüzel kişilerce kamu iktisadi kuruluşları ya da devlet tarafından doğrudan yapılabilir. İthalat çeşitleri aşağıdaki gibi sıralanabilir.

– Akreditifli ithalatAlıcının, malın sevkinden önce bir banka aracılığıyla satıcının bulunduğu yerdeki bankası nezdinde malın sevk belgesinin teslimi karşılığında ödenmek üzere kredi açtırmasıdır.

– Mal karşılığı ithalatMalın gümrüklenmesi işleminden sonra bedelini ödeyerek belgenin çekilmesi ile gerçekleşen ithalattır.

– Bedelsiz ithalatVergisi olmaksızın ülkeye sokulan mallar (özel eşyalar, hediyeler vb.)dır.

– Belge karşılığı ithalatMalın gelmiş olma şartı aranmaksızın ithalat yapılan ülkeden yola çıkarılmış olduğunu gösteren belgenin bedelini ödeyerek bankadan belge alınması ile gerçekleştirilen ithalattır.

– Kredili İthalatBedeli daha sonra ödenmek üzere yapılan vadeli ithalattır.

– Geçici Kabullü İthalatİhraç etme amacıyla yapılan ithalattır.

– Ankonsinyasyon İthalat: Satışın yapılması ve belirli bir vade sonunda mal bedelinin transfer edilmesi şartıyla yapılan ithalattır.

İhracat

Kişi ve kuruluşlarca üretilen mal ve hizmetlerin yurtdışına satılmasına ihracat denir. Dış satım. Bir malın yabancı ülkelere döviz karşılığı yapılan satışına ihracat adı verilir. Ürünün ihracata yönelik biçimde kaliteli ve uluslararası standartlara ve piyasa şartlarına uygun biçimde üretilmesinden, yurt dışında pazarlanması, reklam ve tanıtımının yapılması, dış satımının gerçekleştirilmesi, en uygun ambalaj ve nakliye biçiminin seçilmesi, ihracatçının ülkesindeki dış ticaret mevzuatını bilerek zamanında gerekli işlemleri tamamlaması ve ürünün istenilen yere zamanında teslimine kadar uzanan çeşitli aşamalardan geçerek gerçekleşir.

E-İhracat

Yurtiçinde yapılan e-ticaretin bir sonraki aşaması olarak e-ihracat başlamış ve e-ticaret sınırları aşmıştır. Üreticiler açısından uzak pazarlara hızlı erişimin kolaylaşması, sınır ötesi e-ticaretin en önemli avantajıdır. Bu avantajı iyi kullanan e-ihracat firmaları geleneksel ihracatçılara göre pazar paylarını çok daha hızlı arttırmaktadır.

E-ihracat ile Türkiye’nin son 10 yılda daralan ihracat hacminin ve ihracat menzilinin genişletilmesi hedeflenmektedir. 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi (BTS) ve Eylem Planı’nda e-ticaretten sıklıkla bahsedilmiş ve Türkiye’nin başta komşu ülkeler ve yakın pazarlar olmak üzere dünya geneline hizmet sunan bölgesel e-ticaret merkezi olması amaçlanmıştır. Eylem planında; e-ticaretin önemli bir ihracat kanalı haline gelmesi amacıyla, yerli e-ticaret şirketlerinin yurtdışına açılımının stratejik bir yaklaşım dahilinde teşvik edilmesinin sağlanacağı belirtilmiştir.4 Eylem Planı kapsamında e-ihracat stratejisi oluşturulması da hedeflenmiştir. Ayrıca 2015 yılı Ekim ayında Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) organizasyonu ile Denizli’de “E-İhracat Stratejisi Çalıştayı” düzenlenmiştir. E-ihracat Çalıştayı’nın hedefleri arasında e-ihracat konusunda “E-ihracat Stratejisi ve Eylem Planı’nın” oluşturulması yer almıştır. 6 Şubat 2018 tarihli ve 30324 sayılı Resmî Gazete’de e-İhracat Stratejisi ve Eylem Planı (2018-2020) yayınlanmıştır.

İletişime Geçin?